اعمال مستحبی برای چهارشنبه آخر ماه صفر
آخرین چهارشنبه ماه صفر، در میان برخی مسلمانان به عنوان روزی با اهمیت خاص شناخته می‌شود. اعتقادات و اعمال مرتبط با این روز، ریشه در روایات و باورهای دینی دارد. در این مقاله، به بررسی جامع اعمال و اعتقادات مرتبط با آخرین چهارشنبه ماه صفر خواهیم پرداخت.
ماه صفر، دومین ماه قمری است که در تقویم اسلامی جای دارد. در برخی روایات، ماه صفر به عنوان ماهی نحس و همراه با بلا معرفی شده است. این باور، سبب شده که مسلمانان در این ماه به اعمال خاص و دعاهای ویژه روی آورند تا از شر بلاها در امان بمانند.
صدقه دادن:
صدقه دادن در این روز، به عنوان عملی پسندیده و موجب دفع بلا شناخته می‌شود.
زیارت اهل بیت:
زیارت ائمه اطهار و خواندن زیارتنامه‌های مخصوص، از دیگر اعمالی است که در این روز توصیه می‌شود.
تلاوت قرآن:
تلاوت قرآن و مداومت بر ذکر خداوند، از جمله اعمالی است که در تمام ایام سال و به ویژه در روزهای خاص مانند آخرین چهارشنبه ماه صفر، توصیه می‌شود.
خواندن نماز دو رکعتی :
در روز آخرین چهارشنبه ماه صفر خواندن دو رکعت نماز به شرح زیر مستحب است: رکعت اول بعد از حمد آیات ۲۶ و ۲۷ آل عمران خوانده شود.
«قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدیرٌ (۲۶)تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ » (۲۷)
بگو بار خدایا تویى که فرمانفرمایى هر آن کس را که خواهى فرمانروایى بخشى و از هر که خواهى فرمانروایى را باز ستانى و هر که را خواهى عزت بخشى و هر که را خواهى خوار گردانى همه خوبیها به دست توست و تو بر هر چیز توانایى (۲۶) شب را به روز در مى آورى و روز را به شب در مى آورى و زنده را از مرده بیرون مى آورى و مرده را از زنده خارج مى سازى و هر که را خواهى بى حساب روزى مى دهى (۲۷)
و در رکعت دوم بعد از حمد آیه ی ۱۱۰ سوره کهف خوانده شود.
«قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحى إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَهِ رَبِّهِ أَحَداً» (آیه ۱۱۰ سوره کهف)
بگو من هم مثل شما بشرى هستم و [لى] به من وحى مى شود که خداى شما خدایى یگانه است پس هر کس به لقاى پروردگار خود امید دارد باید به کار شایسته بپردازد و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد.
و بعد از سلام گفته شود: «اللهم اصْرِفْ عَنِّی بَلیتَهُ و شُؤْمَهُ وَ ارْزُقْنِی رَحْمَتَهُ و بَرَکَتَهُ وَ جَنِّبْنِی مِمَّا أَخافُ مِن نُحُوساتِهِ و کُرُباتِهِ بِفَضْلِکَ یا دافعَ الشرورِ یا مالکَ یومِ النُشُورِ برحمتک یا أرحم الراحمین»
خواندن نماز چهار رکعتی :
مستحب است خواندن نمازی چهار رکعتی با دو سلام در هر رکعت بعد از حمد ۱۷ مرتبه «سوره مبارکه کوثر» و پنج مرتبه «توحید» و یک مرتبه «سوره ناس» و «فلق» و بعد از سلام این دعا را بخواند:
«اللهم یا شدیدَ القوى یا شدیدَ المِحالِ یا عزیزُ ذَلَّتْ لِعِزَّتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنِی شرَّ جمیعِ خَلْقِک یا مُحسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُتِفَضلُ یا مُنْعِمُ یا مُتِکَرِّمُ یا کافیُ یا وافیُ یا حافظُ یا حَفیظُ ، یا مَن بِیَدِهِ مقادیرُ کلِّ شیء ، إلیکَ ألجَأُ و بِکَ اَلُوُذُ وعلیک أَتَوَکَّلُ فَاحْرُسْنِی بِحَراسِ حِفْظِک وحُلْ بَینِی و بَینَ مَن ناوانِی أَدْرَأُ بِکَ فی نحرِهِ وأَعُوذُ بِکَ مِن شَرِّهِ فَاکْفِنِی یا ربِّ بِلا إله إلا أنت برحمتک یا أرحم الراحمین وصَلِّ على سَیّدِی محمدٍ و على آله الطاهرین.»
اعمال مستحبی در چهارشنبه آخر ماه صفر
خواندن نماز حاجت برای خانه دار شدن :
در چهار شنبه آخر ماه صفر، قبل از غروب آفتاب توصیه شده است، برای خانه دار شدن زیر آسمان نماز حاجت خوانده شود.
در رکعت اول پس از نیت، یک بار سوره ی حمد را بخوانید و 11 مرتبه سوره ی توحید (قل هو الله احد) و سپس همانند نمازهای معمولی به رکوع و سجود بروید. در رکعت دوم یکبار سوره ی حمد سپس 21 مرتبه سوره ی توحید و بعد از آن قنوت نمازهای معمولی را بخوانید و سپس به رکوع و سجود بروید و پس از سجده دوم، تشهد و سلام بگویید و نماز اول را تمام کنید.
در نماز دوم، ابتدا نیت کرده سوره ی حمد را یکبار خوانده و "31 مرتبه سوره ی توحید" را بخوانید و به رکوع و سجود بروید. در رکعت دوم، نیز پس از خواندن یکبار سوره ی حمد "41 مرتبه سوره ی توحید" را خوانده و سپس قنوت و بعد از آن به رکوع و سجود بروید و تشهد و سلام بخوانید و نماز را تمام کنید. بعد از نماز 6 مرتبه هر کدام از سوره های " الم نشرح، تین، اذا جا، توحید، ناس، فلق " خوانده شود.
نماز حاجت آخرین چهارشنبه ماه صفر :
قبل از ظهر 2 رکعت نماز به نیت حاجت روایی خوانده شود و بعد از نماز به این صورت که در قرآن آمده، 6 مرتبه سوره های انشراح، تین، نصر، توحید، ناس و فلق را به ترتیب تلاوت کنند. خواندن این نماز برای حاجت روایی بسیار مجرب است. و فردای آن روز یعنی پنجشنبه آخر ماه صفر و پیش از طلوع خورشید، نماز حاجت دو رکعتی خوانده و سوره های گفته شده را 7 مرتبه تلاوت کند.
سوره های آخرین چهارشنبه ماه صفر :
هر کس در آخرین چهارشنبه ماه صفر سوره های «الم نشرح، تین، نصر، توحید» را هر کدام را هفت مرتبه بخواند قبل از تمام شدن سال به حول و قوه‌ی الهی بی نیاز می شود.
دعای آخرین چهارشنبه ماه صفر :
روایت شده هرکس دعای زیر را در آخرین چهارشنبه ماه صفر بخواند در آن سال نمی میرد به طوریکه عزرائیل به خداوند می گوید: یا رب! عمر فلانی تمام شده و شما امر به قبض روح او نکردید خداوند می فرماید: راست می گویی ولیکن عمر او را به سبب قرائت این دعا طولانی کردم و تا اخر صفر آینده او را از جمیع آفات و بلایا حفظ کردم.
«بسم الله الرحمن الرحیم اللهم یا ذا العَرشِ العظیم و العطاءِ الکریم عَلیکَ اِعتمادِی یا اللهُ یا اللهُ یا اللهُ الصمدُ الرحمنُ الرحیمُ، یا فردُ یا وترُ یا حیُّ یا قَیُّوم، اِمْنَعْ عَنِّی کُلَّ بلاءٍ و بلیّهٍ و فرقهٍ و هامهٍ ، وامنع عَنِّی شَرَّ کُلِّ ظالمٍ و جبارٍ یا قدوسُ یا رحمنُ یا رحیمُ.»
نماز آخرین چهارشنبه ماه صفر اهل سنت :
هر کسی در روز چهارشنبه سیاه یعنی همان آخرین چهارشنبه ماه صفر 4 رکعت نماز نفل نیت کند که در هر رکعت بعد از سوره فاتحه 17 بار سوره کوثر و 3 بار سوره اخلاص و یک مرتبه سوره فلق و یک بار سوره ناس را قرائت کند و بعد از سلام نماز دعای زیر را بخواند خداوند متعال به برکت این نماز جان، مال و اهل و اولاد و خواننده را از تمام آفات و بلیات در امان می دارد انشاءالله.
اَلّهمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّد عَبدِک وَرَسولِکَ النَّبی الاُمّی وَ بَارِکَ الّهُمَّ اَعوذُ بِکَ مِن شَرّ هَذا الشَّهر وَمِن کُّلِ بَلاءِ وَشدَّه بَلیهِ قَدرتَها فِیهَ یادَ هرُ یاذ یهورُ یادَیهَارُ یا کانُ یا کَینُونُ یا کَینانُ یا اَزَلُ یا اَبَدُ یا معیدُ یا مبدِی یت ذُالجلالَ وَالاِکرام یا ذاالعَرش المَجیدِ انتَ تَفعلُ نا نُریدُ الّهمَّ اَحرِس بعَینِکَ نَفسی و مالِی وَ اَهلی وَ اولادِی وَ دینی و دنیای الّتی اِبتلَیتَنی بصُحبَتِها بِحُرمِه الاَخیار بَرحمتِکَ یا عزیزُ یا غفّارُ یا کَریمُ یا ستارُ بِرَحمَتکَ یا ارحَمَ الرّحمین اَلَّهمَ یا شدشدَالقُوی یا شَدیدَالمحالَ یا عزیزُ یا کَریمُ اُدلَلت بعزِکَ جَمیعِ خَلقِک یا مُحسنُ یا مجمِلُ یا مُتَفَّصل یا مُنعمُ یا مُکرمُ یا مَن لا الهَ الّا انتَ یا لطیفاٌ لَطَفتَ بِخَلقِ اَلسَّمواتِ وَالارَض اَلطِفَ بی فی قَضائِکَ وَعافی مِن بَلائکَ و لا حولَ . لا قوَّت اِّلابالله العَلیالعَظیمُ وَ صلی اللهُ عَلی سَیدِنا مُحَمَّد وَ عَلی اَلِهِ و صَحبِه وَسلَّم.
مومنان برای انجام دادن این اعمال، از طلوع خورشید در روز چهارشنبه تا پایان شب فرصت دارند.
آخرین چهارشنبه ماه صفر، فرصتی ارزشمند برای تقرب به خداوند، طلب آمرزش و انجام اعمال خیر است. با توجه به روایات و آداب موجود، انجام اعمال خاصی مانند نماز، دعا، تلاوت قرآن و صدقه دادن در این روز مستحب و دارای فضیلت خاصی شمرده می‌شود. با این حال، مهمترین نکته در انجام این اعمال، داشتن نیت پاک و خالص و تقرب به خداوند است.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
